چکیده
با مطالعه تاریخ عکاسی حجم قابل توجهی از عکسهاي تبلیغاتی دیده میشود که نشان از اهمیت جایگاه تبلیغات در این رسانه است. اولین نشانه هاي عکاسی تبلیغاتی در جایگاه یک رسانه در میان دو جنگ جهانی اول و دوم دیده میشود. اما در فاصله سالهاي 1945تا 1965میلادي با اتفاقات مهم و سرنوشت سازي در تاریخ عکاسی تبلیغاتی مواجه هستیم. در این رساله توجه به این مسیر در رویکردي تاریخی مورد بررسی قرار گرفته است. البته اهمیت محتوا در عکسهاي تبلیغاتی و حضور موثر مدیر هنري در نشریات در دهه 1960میلادي نیز از جایگاه مهم و قابل توجهی برخوردار است. این در حالی است که در این مشخصه زمانی مطالعات تازه و انتقادي در هنر مورد توجه قرار گرفت و مباحث جدید در حوزه زیبایی شناسی فرم و تفکر مفهومی در هنر مطرح گردید. در این تحقیق و پژوهش از طریق پرداختن به جایگاه فرم عکاسانه و سبکهاي فرمی در عکاسی و تاثیرات هنر مفهومی، عکاسی تبلیغاتی مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین به دلیل شباهت‌هاي بیانی و پیام رسانی که از طریق تصاویر و عکس ها و نوشته ها در رسانه گرافیک و عکاسی تبلیغاتی وجود دارد و این ویژگی در طراحی گرافیک به وسیله لی آوت در یک مسیر فرمی هماهنگ میشود، به نقش و اهمیت لی آوت پرداخته شده و این مسیر فرمی در همراهی با عکس تبلیغاتی مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش دوم رساله از طریق گفتگو با تعدادي از عکاسان تبلیغاتی صاحب نام معاصر ایرانی که در این عرصه حضو فعال دارند به تحلیل بصري عکاسی تبلیغاتی در یک دهه اخیر ایران در سالهاي 1386الی 1396پرداخته شده و مسائل و ویژگیهاي آن مورد تحقیق و پژوهش قرار گرفته است.
فصل‌ها
فصل اول: کلیات تحقیق
فصل دوم: تاریخچه عکاسی تبلیغاتی
فصل سوم: امکانات بیانی رسانه عکاسی از طریق بررسی فرم عکاسانه
فصل چهارم: امکانات بیانی رسانه گرافیک از طریق بررسی جایگاه لی‌آوت
فصل پنجم: عکاسی تبلیغاتی و وظایف آن
فصل ششم: ویژگی هاي عکاسی تبلیغاتی هنری از طریق بـررسی و همراهی فرم عکاسانه و
لی‌آوت در گرافیک
ضمیمه: گفتگو با تعدادی از عکاسان تبلیغاتی در ایران (یدالله ولی‌زاده – مجید پناهی‌جو – پوریا سنماری)
مقدمه
مطالعه تاریخ هنر مدرنیته نشان از ایجاد سبک هاي مختلف و متنوع در رشته عکاسی و ورود عکاسی به شاخه هاي متعدد هنري است که این مطلب می تواند به نوعی انعطاف پذیري رشته عکاسی در یک صده اخیر را نشان می دهد. یکی از رشته هایی که عکاسی بر آن تاثیر گذار بوده،گرافیک است، بطوري که برخی مواقع تاریخ عکاسی و گرافیک با هم همراه شده و امروز دیده می شود که عکاسی به عنوان جزئی از فرایند تصویرسازي در گرافیک کاربرد دارد . گرافیک در همان سالهاي اولیه اختراع عکاسی همواره از عکاسی بهره برده است همراه با شروع انقلاب صنعتی و رویکرد کارخانه داران و صاحبان سرمایه به تبلیغ محصولات و فرآورده هاي تولید شده خود تبلیغات براي اولین بار داراي جایگاه و رسانه می شود و از آنجا که گرافیک نقش پیام رسانی و اطلاع رسانی داشت این وظیفه را به عهده گرفت و اولین پوسترهاي تبلیغاتی در سطح شهرها دیده می شود. با آمدن عکاسی طراحان گرافیک توانستند از امکانات عکاسی در روند تصویرسازي خود بهره گیرند و در تصویرسازي مجلات و پوسترها و نشریات استفاده کنند، در این سالها عکس گرفته شده تحت تاثیر کارهاي گرافیکی قرارداشت. براي مثال می توان کارهاي گرافیکی و طراحی‌هاي لوسین برنهارد و هم فکرانش را نام برد. اما پس از مدتی عکاسی در تبلیغات داراي اهمیت و جایگاه قابل توجهی شده و این مساله با تاکید بر جایگاه فرم و حضور و نقش موثر مدیر هنري در نشریات همزمان است.
در بسیاري از هنرها عناصر فرمی به عنوان یکی از عوامل طراحی در راستاي خلاقیت در ایجاد اثر هنري موثر است که این ویژگی در عکاسی شامل عواملی چون اکسپوز، عمق میدان ، فوکال لنز ، ترکیب بندي و مواردی از این دست است. عکاسی تبلیغاتی براي هنري شدن به این عناصر فرمی نیازمند است. علاوه بر این عکس تبلیغاتی طراحی شده را یک شعار تبلیغاتی همراهی می کند.
رسانه گرافیک رسانه اي است که از طریق هماهنگی بین نوشته و تصویر (که عکاسی قسمتی از این فرایند تصویر سازي است) شکل گرفته و به بیان موضوعی در راستاي پیامی فرهنگی یا تبلیغاتی می پردازد. این هماهنگی توسط لی آوت از طریق کارگردانی بین نوشته و تصویر یا عکس انجام می شود. با توجه به این ویژگی که توسط لی آوت صورت می گیرد در کنار فرم عکاسانه و تاکید به وجه رسانه اي که در گرافیک و عکاسی وجود دارد به عبارتی یک عکس تبلیغاتی می تواند از ویژگی ها و عناصر لازم براي هنري شدن برخوردار شود.
در این پایان نامه ابتدا از طریق مطالعه تحقیقی و تطبیقی به نشانه هاي همراه شدن عکاسی و گرافیک در تبلیغات پرداخته می شود و مسیر تاریخی پیوند دو رسانه مورد کنکاش و بررسی قرار می گیرد، در ادامه ویژگی ها و عناصر قابل توجهی که باعث ایجاد عکاسی تبلیغاتی هنري می شود در چهار فصل مورد بررسی قرار می گیرد که شامل:
1- امکانات بیانی رسانه عکاسی از طریق بررسی فرم عکاسانه
2- امکانات بیانی رسانه گرافیک از طریق بررسی جایگاه لی آوت
3- عکاسی تبلیغاتی و وظیفه آن
4- ویژگی هاي عکاسی تبلیغاتی هنري از طریق بررسی و همراهی فرم عکاسانه و لی آوت در گرافیک
از آنجا که فرضیه نگارنده بر این است که: شکل گیري ماهیت هنري در عکاسی تبلیغاتی بسیار منوط به همنشینی دو عامل مهم از رشته عکاسی و گرافیک است. عامل اول وابسته به بیان رسانه عکاسی است که شامل عناصر فرمی مشخص آن مانند اکسپوز، عمق میدان ، اختلاف کلوین، ترکیب بندي و از این دست است که البته اینکه اصالت عکس ذاتا در سندیت عینی آن است نیز این بیان رسانه اي را تحکیم می کند. عامل دوم، وابسته به لی آوت است که بنیان بیانی در طراحی گرافیک را می سازد، عنصر اساسی طراحی گرافیک که حمایت کننده شعار یا هر آن چیزي است که هدف بخش تبلیغات یک عکس تبلیغاتی است. با توجه به فرضیه مطرح شده و جایگاه عکاسی تبلیغاتی در حوزه مطالعات دانشگاهی که بیشتر به تدریس نورپردازي هاي تکراري از یک سري اشیاء و محصولات پرداخته میشود و این مطلبی است که بیشتر با تعریف عکاسی صنعتی مشابهت دارد و پرداختن به عکاسی تبلیغاتی هنري با تاکید به ایده پردازي و طراحی هاي فرمی خلاقیت هنري جایگاه مشخصی ندارد، عکاسی تبلیغاتی هنري در یک دهه اخیر ایران از طریق تحقیقات میدانی و گفتگو با تعدادي از عکاسان تبلیغاتی حرفه اي معاصر در ایران مورد بررسی و پژوهش قرار می گیرد .
